Adli Tıp Şube Müdürlükleri, adli süreçlerde bilimsel ve teknik değerlendirmeler yapar. Hukuki karar mekanizmalarına güvenilir deliller sunar. Yaralanma değerlendirmelerinden otopsilere, cinsel suç mağdurlarının muayenesinden biyolojik delil analizlerine kadar geniş bir yelpazede hizmet veren Adli Tıp Şube Şube Müdürlükleri, adaletin sağlanmasına katkıda bulunmaktadır. Bu yazıda, adli tıp uygulamaları, düzenlenen rapor türleri ve süreçlerle ilgili detaylı bilgiler sunulmakta, ayrıca Adli Tıp Şube Müdürlükleri Hangi Raporları Düzenler, Adli Tıptan İstenebilecek Raporlar Nelerdir gibi sorulara cevap verilmektedir.
Adli Tıp Şube Müdürlükleri Hangi Raporları Düzenler
A. Mevzuat Gereği Düzenlenen Raporlar
Resmi bilirkişi sıfatıyla aşağıdaki konularda raporlar hazırlanmaktadır:
- Yaralanmaların Niteliği:
- 5237 Sayılı TCK’nın 86/2 ve 1. maddeleri kapsamında, yaralanmanın basit tıbbi müdahale ile iyileşip iyileşmeyeceği, vücuda acı verip vermediği ve sağlık üzerinde kalıcı bir etkisinin olup olmadığı değerlendirilmektedir.
- Hayati Tehlike ve Sabit İz:
- TCK 87/1 kapsamında, yaralanmanın hayati tehlike oluşturup oluşturmadığı veya yüz bölgesinde kalıcı iz bırakıp bırakmadığı tespit edilmektedir.
- Kemik Kırıkları ve Hayat Fonksiyonlarına Etkisi:
- TCK 87/3 kapsamında, vücutta kırık olup olmadığı ve varsa hayat fonksiyonlarına etkisi değerlendirilmektedir.
- Sanığın Suç Ehliyeti:
- TCK 31/2 kapsamında, sanığın suçun hukuki anlam ve sonuçlarını kavrayıp kavrayamadığı incelenmektedir.
- Cezai Ehliyet:
- TCK 32/1-2 kapsamında, sanığın isnat edilen suça ilişkin cezai ehliyetinin bulunup bulunmadığı değerlendirilmektedir.
- Cinsel Suçlar:
- TCK 102 ve 103 kapsamında, mağdurun cinsel saldırıya maruz kalıp kalmadığına ilişkin incelemeler yapılmaktadır.
- İyileşme Süresi ve Hayati Tehlike Durumu:
- 765 Sayılı TCK 456/1,2,3 ve 4. maddeleri kapsamında, mağdurun kaç gün iş göremez olduğu belirlenmektedir.
- Vasi Tayini:
- 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 409. maddesi gereği, bir kişinin vasiye ihtiyacı olup olmadığına karar verilmektedir.
- Maluliyet Oranı Tespiti:
- Yaralanmaya bağlı olarak tazminat davalarına esas teşkil edecek maluliyet oranı belirlenmektedir.
⚠️ Raporların hazırlanması için tıbbi belgelerin eksiksiz ve okunaklı şekilde gönderilmesi gerekmektedir. Ayrıca, çekilmiş grafilerin radyoloji uzmanı tarafından değerlendirilmiş raporları da temin edilmelidir.
B. Cinsel Saldırı Mağdurlarının Muayenesi ve Raporlama Süreci
Adli Tıp Şube Müdürlüğü, meydana gelen cinsel saldırı vakalarında mağdurların muayene ve rapor sürecine katkıda bulunmaktadır:
- Delillerin Hızla Toplanması:
- Cumhuriyet Savcılıkları tarafından mağdurların olay sonrası en kısa sürede Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne yönlendirilmesi gerekir.
- Mesai Saatleri İçinde Kabul:
- Çocuk veya yetişkin cinsel istismar mağdurları, mesai saatleri içinde gönderilmelidir. Mesai saatleri dışında bu tür olgular kabul edilmemektedir.
- Delil Kaybını Önleme:
- Mağdurların yıkanmadan ve kıyafetlerini değiştirmeden getirilmesi delil kaybını önlemek açısından büyük önem taşımaktadır.
C. Adalet Komisyonu Yeminli Bilirkişisi Sıfatıyla Düzenlenen Raporlar
Adli Tıp Şube Müdürlükleri, yeminli bilirkişi sıfatıyla aşağıdaki konularda rapor düzenlemektedir:
- Grafolojik İnceleme:
- Suça konu belgelerdeki yazı ve imza örneklerinin analizi yapılmaktadır.
- Belgelerin Sahtecilik Açısından Değerlendirilmesi:
- Belgenin aldatıcı olup olmadığı (iğfal kabiliyeti) incelenmektedir.
- Travma ile Ölüm Nedeni Arasındaki Bağlantı:
- Yaralamalı veya ölümlü vakalarda illiyet bağı araştırılmaktadır.
- Maluliyet ve İş Göremezlik Tespiti:
- Yaralanmalara bağlı kalıcı veya geçici iş göremezlik oranları belirlenmektedir.
- Tıbbi Hata (Malpraktis) İncelemeleri:
- Sağlık çalışanlarının tıbbi kusur veya ihmalinin olup olmadığı araştırılmaktadır.
- Alkollü Araç Kullanma Yetisi:
- TCK 179/3 kapsamında, sanığın alkollü şekilde araç kullanıp kullanamayacağı değerlendirilmektedir.
- Hukuki Ehliyetin Değerlendirilmesi:
- Tazminat davalarında, kişinin sözleşme yaptığı tarihte hukuki ehliyete sahip olup olmadığı incelenmektedir.
D. Otopsi Süreci ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Otopsi için Adli Tıp Şube Müdürlüğüne gönderilen vakalarla ilgili olarak:
- Cesetler Kıyafetsiz Teslim Alınır:
- Üzerindeki kıyafetlerle getirilen cesetler kabul edilmemektedir. Cesetlerin çıplak olarak gönderilmesi gerekmektedir.
- Delillerin Yanlış Gönderilmemesi:
- Cesetle birlikte ip, bıçak, ilaç vb. deliller gönderilmemelidir.
- Ölüm Zamanı Tespitinin Net Olması:
- Ölü muayene tutanağında olayın ya da ölümün gerçekleşme zamanı açıkça belirtilmelidir.
- Kimlik Bilgileri Eksiksiz Olmalıdır:
- Ölüm Bildirim Sistemi’ne giriş için kimlik bilgileri eksiksiz olmalıdır.
- Yabancı Uyruklu Cenazeler:
- Yabancı uyruklu cenazeler, savcılık yazısı veya konsolosluk talebi doğrultusunda teslim edilmektedir.
- Kimliği Belirlenemeyen Cesetler:
- 15 gün morgda muhafaza edilmekte, kimlik tespiti yapılamazsa belediye tarafından defnedilmektedir.
- Olay Yeri Bilgileri Eksiksiz Gönderilmelidir:
- Otopsi raporlarının eksiksiz hazırlanabilmesi için olayla ilgili tüm detaylar ayrıntılı bir şekilde paylaşılmalıdır.
E. Adli Merciler Tarafından Talep Edilen Biyolojik Örneklerin Alınması
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 75. ve 76. maddeleri kapsamında, biyolojik örnek alma işlemleri şu şekilde yürütülmektedir:
- Resmi Talep Zorunluluğu:
- Örnek alınması için mahkeme kararı veya savcılık talep yazısı gereklidir.
- DNA Örneklerinin Saklanması:
- DNA incelemeleri için alınan kan örnekleri, soğuk zincir kurallarına uygun şekilde taşınmalıdır.
- Ücretlendirme ve Faturalandırma:
- Yapılan işlemler, Adli Tıp Kurumu Döner Sermaye Fiyat Listesi’ne göre ücretlendirilmektedir.
- Örneklerin Teslimi:
- Biyolojik örnekler, mahkeme veya savcılık tarafından görevlendirilen kişilere teslim edilmektedir.
Adli Tıp Şube Müdürlükleri, adli vakaların bilimsel yöntemlerle aydınlatılmasını sağlar. Böylece yargı süreçlerine objektif ve teknik destek sunar. Şüpheli ölümler, yaralanmalar, cinsel suçlar ve biyolojik incelemeler gibi kritik alanlarda titizlikle yürütülen çalışmalar, adaletin sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Adli tıp süreçleriyle ilgili her türlü bilgi veya belge temininde, ilgili kurumların belirlenen usul ve esaslara uygun hareket etmesi, sürecin hızlı ve etkin ilerlemesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu yazımızda Adli Tıp Şube Müdürlükleri Hangi Raporları Düzenler konusunu ele aldık. Adli tıp ve Adli Tıp Kurumu ile ilgili diğer merak ettiğiniz konulara site içi arama yaparak ulaşabilirsiniz.
